Trump Iran uranium enrichment: గిల్లి ఏడిపించి .. ఆ తర్వాత జోకొట్టడం అంటే ఇదేనేమో. ఇరాన్ అణ్వాయుధాలు తయారు చేస్తోందని ఆరోపిస్తూ, ఆ దేశంపై దాడులు చేసిన అమెరికా, ఇప్పుడు ఇరాన్ పౌర అణు విద్యుత్తు కార్యక్రమానికి సహకారం అందించాలని ఆలోచిస్తోందట. దీని కోసం సుమారు 2.5 లక్షల కోట్ల రూపాయలు సాయం కూడా చేయాలనే ప్రతిపాదనలు ఉన్నాయి. ఈ ఊహించని ఆలోచన ట్రంప్ కు ఎందుకు వచ్చింది? అయితే ఇరాన్ అణు ఒప్పందం చర్చలను ఎందుకు తిరస్కరిస్తోంది? ఇరాన్ అణు కేంద్రాలను ధ్వంసం చేసిన అమెరికా, ఇప్పుడు సహాయం చేస్తామనడం వెనుక ఉన్న లెక్కలు ఏమిటి?
ట్రంప్ ఆలోచన ఎప్పుడు ఎలా ఉంటుందో ఎవరికీ అర్థం కాని పరిస్థితి… నిన్నటి వరకు ఇరాన్ అణు కార్యక్రమంపై అనేక అభ్యంతరాలు తెలిపిన అమెరికా.. ఇప్పుడు ఆ దేశ అణు కార్యక్రమానికి సహాయం చేస్తానని అంటోంది. ట్రంప్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ ఇరాన్‌కు పౌర అణు విద్యుత్తు కార్యక్రమం కోసం సుమారు 2.5 లక్షల కోట్ల రూపాయలు సాయం అందించాలని ప్రతిపాదించింది. అయితే ఇరాన్ యురేనియం శుద్ధిని పూర్తిగా నిలిపివేస్తేనే ఈ సాయం అందిస్తామని చెబుతోంది. ఇరాన్ స్వయంగా యురేనియం శుద్ధి చేయకుండా, విదేశాల నుంచి దిగుమతి చేసుకోవాలని అమెరికా సూచిస్తోంది. ఈ ప్రతిపాదనలో భాగంగా, ఇరాన్‌లో అణు విద్యుత్తు కేంద్రాల నిర్మాణానికి సహకారం అందించేందుకు అమెరికా, అరబ్ దేశాలతో కలిసి ఒక కన్సార్టియం ఏర్పాటు చేయాలని యోచిస్తోంది. ఈ కన్సార్టియం ఇరాన్‌తో పాటు సౌదీ అరేబియా, యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్ వంటి దేశాలను కలుపుకుని, అణు ఇంధనాన్ని ఉత్పత్తి చేస్తుంది. ఈ కార్యక్రమం ద్వారా ఇరాన్ అణ్వాయుధాలు తయారు చేయకుండా, పౌర అవసరాల కోసం మాత్రమే అణు శక్తిని ఉపయోగించేలా చేయాలని ట్రంప్ లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు. ఈ ప్రతిపాదనను ట్రంప్ మిడిల్ ఈస్ట్ ఎన్వాయ్ స్టీవ్ విట్‌కాఫ్ ఓమన్‌లో జరిగిన చర్చల్లో ప్రస్తావించారు. యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్‌లోని అణు కార్యక్రమం మాదిరిగా ఇది కూడా ఉంటుందని విట్‌కాఫ్ పేర్కొన్నారు. అయితే, ఈ సహకారం అందించేందుకు అమెరికా నేరుగా డబ్బు ఇవ్వదని, అరబ్ దేశాలు ఈ ఖర్చును భరించాలని ట్రంప్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ స్పష్టం చేసింది.
ట్రంప్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ ఇరాన్ పౌర అణు కార్యక్రమానికి సహకారం అందించేందుకు సౌదీ అరేబియా, యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్ వంటి అరబ్ దేశాలతో కలిసి పనిచేయాలని ఆలోచిస్తోంది. ఈ దేశాలతో కలిసి ఒక కన్సార్టియం ఏర్పాటు చేసి, అణు ఇంధనాన్ని ఉత్పత్తి చేయాలనే ప్రతిపాదన ఉంది. ఈ కన్సార్టియం ఇరాన్‌తో పాటు ఇతర దేశాలకు కూడా పౌర అణు శక్తి అవసరాల కోసం ఇంధనాన్ని సరఫరా చేస్తుంది. సౌదీ అరేబియా, యూఏఈలు ఇప్పటికే అణు శక్తి కార్యక్రమాల్లో ముందంజలో ఉన్నాయి. యూఏఈలో బరాకా అణు విద్యుత్తు కేంద్రం విజయవంతంగా నడుస్తోంది. ఈ దేశాలు ఇరాన్‌కు అణు ఇంధనాన్ని సరఫరా చేస్తే, ఇరాన్ స్వయంగా యురేనియం శుద్ధి చేయాల్సిన అవసరం తగ్గుతుందని అమెరికా భావిస్తోంది. ఈ ప్రతిపాదనను ఓమన్‌లో జరిగిన చర్చల్లో అమెరికా ఎన్వాయ్ స్టీవ్ విట్‌కాఫ్, అరబ్ దేశాల ప్రతినిధులతో చర్చించారు. సౌదీ అరేబియా, యూఏఈలు ఈ కార్యక్రమం కోసం ఆర్థిక సహాయం అందించాలని అమెరికా కోరుకుంటోంది. ఈ దేశాలు ఇరాన్‌తో రాజకీయ శత్రుత్వం ఉన్నప్పటికీ, అణు ఆయుధాల వ్యాప్తిని నిరోధించేందుకు ఈ కన్సార్టియంలో భాగమవుతాయని ట్రంప్ ఆశిస్తున్నారు. ఈ సహకారం ద్వారా మధ్యప్రాచ్యంలో శాంతిని పెంపొందించడం, ఇరాన్‌ను అణు ఆయుధాల దిశగా వెళ్లకుండా ఆపడం లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు ట్రంప్.
అయితే ఇరాన్ ఇప్పటికీ అమెరికాతో అణు ఒప్పందంపై చర్చలకు అంగీకరించడం లేదు. ఇరాన్ యురేనియం శుద్ధి చేసే హక్కును వదులుకోవడానికి ఇష్టపడటం లేదు. ఇరాన్ విదేశాంగ మంత్రి అబ్బాస్ అరాఘ్చీ, యురేనియం సంవర్ధనం ఇరాన్‌కు జాతీయ గౌరవంతో ముడిపడి ఉందని, దీనిపై రాజీ పడబోమని స్పష్టం చేశారు. అలాగే 2018లో ట్రంప్ JCPOA నుంచి అమెరికా ఉపసంహరించుకోవడం, ఆర్థిక ఆంక్షలను తిరిగి విధించడం వల్ల ఇరాన్‌కు అమెరికాపై నమ్మకం తగ్గింది. ఈ ఆంక్షల వల్ల ఇరాన్ ఆర్థిక వ్యవస్థ తీవ్రంగా దెబ్బతింది. 2020లో అమెరికా ఇరాన్ జనరల్ కాసెం సోలైమానీని హత్య చేయడం, ఇరాన్ అణు శాస్త్రవేత్త మొహ్సెన్ ఫఖ్రీజాదెహ్ హత్యలో ఇజ్రాయెల్ పాత్రపై ఇరాన్ అనుమానం, ఈ చర్చలు ముందుకు వెళ్లడానికి అడ్డంకిగా ఉన్నాయి. అయితే, ఇరాన్ అధ్యక్షుడు మసౌద్ పెజెష్కియన్, అణు ఆయుధాలు తయారు చేయడం తమ లక్ష్యం కాదని, పౌర అణు శక్తి కోసమే తాము పనిచేస్తున్నామని చెప్పారు. ఇరాన్ సుప్రీం లీడర్ ఆయతొల్లా అలీ ఖమేనీ కూడా అణు ఆయుధాలపై నిషేధం ఉందని ఒక ఫత్వా జారీ చేశారు. ఈ నేపథ్యంలో, అమెరికా చర్చలను తిరస్కరించడం వెనుక ఇరాన్ జాతీయ గౌరవం, అమెరికాపై అపనమ్మకం, రాజకీయ ఒత్తిడులు ప్రధాన కారణాలుగా ఉన్నాయి. Trump Iran uranium enrichment.
ఇరాన్ అణు కేంద్రాలపై అమెరికా దాడులు చేసి, ఇప్పుడు పౌర అణు కార్యక్రమానికి సహాయం అందిస్తామనడం వెనుక రాజకీయ, వ్యూహాత్మక లెక్కలు ఉన్నాయి. మొదట, 2025 జూన్ 21న అమెరికా, ఇజ్రాయెల్‌తో కలిసి ఇరాన్‌లోని ఫోర్డో, ఇస్ఫహాన్, నాటంజ్ అణు కేంద్రాలపై బంకర్-బస్టర్ బాంబులతో దాడులు చేసింది. ఈ దాడులు ఇరాన్ అణు ఆయుధాలు తయారు చేయకుండా నిరోధించడానికి జరిగాయని అమెరికా అధ్యక్షుడు ట్రంప్ పేర్కొన్నారు. అయితే, ఈ దాడులు ఇరాన్ అణు కార్యక్రమాన్ని పూర్తిగా ధ్వంసం చేయలేదని, కేవలం కొన్ని నెలలు వెనక్కి నెట్టాయని డిఫెన్స్ ఇంటెలిజెన్స్ ఏజెన్సీ అంచనా వేసింది. ఈ నేపథ్యంలో, అమెరికా ఇప్పుడు ఇరాన్‌కు పౌర అణు కార్యక్రమం కోసం సహాయం అందించాలని ప్రతిపాదించడం ఒక వ్యూహాత్మక మలుపుగా కనిపిస్తోంది. ఈ సహాయం ద్వారా ఇరాన్‌ను అణు ఆయుధాల దిశగా వెళ్లకుండా నియంత్రించడం, మధ్యప్రాచ్యంలో శాంతిని పెంపొందించడం లక్ష్యంగా ఉంది. రెండవది, ఈ ప్రతిపాదన ద్వారా అమెరికా తన ఆర్థిక ఆంక్షలను ఎత్తివేసి, ఇరాన్‌ను చర్చల టేబుల్‌కు తీసుకొచ్చే ప్రయత్నం చేస్తోంది. మూడవది, ఇరాన్‌తో సహకారం ద్వారా సౌదీ అరేబియా, యూఏఈ వంటి అరబ్ దేశాలను ఒక కన్సార్టియంలో భాగం చేయడం వల్ల మధ్యప్రాచ్యంలో అమెరికా ప్రభావాన్ని పెంచుకోవచ్చు. అయితే, ఈ వైరుధ్య ధోరణి—దాడులు చేసి, సహాయం అందించడం—అమెరికా క్యారెట్ అండ్ స్టిక్ విధానాన్ని సూచిస్తుంది. ఇది ఇరాన్‌పై ఒత్తిడి తెచ్చి, చర్చలకు ఒప్పించే వ్యూహంగా కనిపిస్తోంది.