కెనడాతో భారత్ సంబంధాలు తిరిగి మెరుగుపడేందుకు కీలక అడుగు పడింది. కెనడా ప్రధాని మార్క్ కార్నీ, భారత ప్రధాని నరేంద్ర మోదీని ఆ దేశంలో జరిగే జీ7 సమ్మిట్‌కు ఆహ్వానించారు. గత రెండేళ్లుగా కెనడా-భారత్ సంబంధాలు ఒడిదొడుకులు ఎదుర్కొన్న నేపథ్యంలో ఈ ఆహ్వానం ద్వైపాక్షిక సంబంధాల్లో కొత్త మలుపుగా చూస్తున్నారు. మోదీ ఈ ఆహ్వానాన్ని స్వీకరిస్తూ, రెండు దేశాల మధ్య సహకారం మరింత బలపడుతుందని పేర్కొన్నారు. ఈ ఆహ్వానం వెనుక కార్నీ ఉద్దేశం ఏమిటి? భారత్‌కు ఇది ఎలాంటి ప్రయోజనాలను తెస్తుంది? అసలు జీ7 దేశాలు ఏం అనుకుంటున్నాయి.?
ఎట్టకేలకు జీ7 సమ్మిట్ కు ప్రధాని మోదీకి ఆహ్వానం అందింది. ఈ ఏడాది ఆహ్వానం అందుతుందా లేదా అనే ఉత్కంఠకు తెరపడింది. కెనడా ప్రధాని మార్క్ కార్నీ, భారత ప్రధాని నరేంద్ర మోదీని జీ7 సమ్మిట్‌కు ఆహ్వానించడం అంతర్జాతీయ రాజకీయాల్లో కీలక పరిణామంగా చూస్తున్నారు. జూన్ 15 నుంచి 17 వరకు కెనడాలోని కననాస్కిస్‌లో జరిగే ఈ సమ్మిట్‌లో భారత్ అతిథి దేశంగా పాల్గొంటుంది. గతంలో జస్టిన్ ట్రూడో నేతృత్వంలో కెనడా-భారత్ సంబంధాలు హర్దీప్ సింగ్ నిజ్జర్ హత్య కేసు వల్ల తీవ్రంగా దెబ్బతిన్నాయి. 2023లో ట్రూడో, ఈ హత్యలో భారత ప్రభుత్వం పాత్ర ఉందని ఆరోపించారు, దీనిని భారత్ అసత్యం, రాజకీయంగా ప్రేరేపిత కుట్ర అని తిరస్కరించింది. ఈ ఆరోపణలతో రెండు దేశాల మధ్య దౌత్యపరమైన ఉద్రిక్తతలు తలెత్తాయి. ఇరు దేశాలు ఒకరి రాయబారులను బహిష్కరించాయి. ఈ నేపథ్యంలో, కార్నీ ఆహ్వానం సంబంధాలను మెరుగుపరిచే దిశగా ఒక అడుగుగా చూస్తున్నారు. కార్నీ, భారత్‌ను ఆహ్వానించడం వెనుక కారణాలను వివరిస్తూ, భారత్ ప్రపంచంలో ఐదవ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థ, అత్యధిక జనాభా కలిగిన దేశం, సప్లై చైన్ లో కీలక పాత్ర వహిస్తుందని పేర్కొన్నారు. జీ7 చర్చల్లో భారత్ ఉండాల్సిన అవసరం ఉంది అని కార్నీ స్పష్టం చేశారు. ఈ ఆహ్వానం ద్వైపాక్షిక సంబంధాల్లో పరస్పర గౌరవం, ఉమ్మడి ఆసక్తుల ఆధారంగా కొత్త శకాన్ని ప్రారంభించవచ్చని కార్నీ ఆశాభావం వ్యక్తం చేశారు.
ప్రధాని మోదీ ఈ ఆహ్వానాన్ని స్వీకరిస్తూ, ఎక్స్‌లో ఒక పోస్ట్‌లో తన స్పందనను వెల్లడించారు. కెనడా ప్రధాని మార్క్ కార్నీ నుంచి కాల్ అందినందుకు సంతోషంగా ఉంది. ఆయనను ఇటీవలి ఎన్నికల విజయం సాధించినందుకు అభినందించాను. జీ7 సమ్మిట్‌కు ఆహ్వానించినందుకు ధన్యవాదాలు తెలిపాను. ప్రజాస్వామ్య దేశాలుగా, గట్టి ప్రజల-మధ్య సంబంధాలతో, భారత్-కెనడా పరస్పర గౌరవం, ఉమ్మడి ఆసక్తుల ఆధారంగా కలిసి పనిచేస్తాయి. సమ్మిట్‌లో కలవడానికి ఎదురుచూస్తున్నాను అని మోదీ పేర్కొన్నారు. ఈ సమ్మిట్‌లో అంతర్జాతీయ శాంతి, ఆర్థిక స్థిరత్వం, డిజిటల్ పరివర్తన వంటి అంశాలపై చర్చలు జరగనున్నాయి. భారత్‌తో పాటు, ఉక్రెయిన్ అధ్యక్షుడు జెలెన్‌స్కీ, ఆస్ట్రేలియా ప్రధాని ఆంథోనీ అల్బనీస్, మెక్సికో అధ్యక్షురాలు క్లాడియా షీన్‌బామ్ కూడా ఆహ్వానం అందుకున్నారు. ఈ సమ్మిట్ భారత్‌కు తన ఆర్థిక, వ్యూహాత్మక ప్రాముఖ్యతను ప్రపంచ వేదికపై చాటడానికి అవకాశం కల్పిస్తుంది. మోదీ ఈ సమ్మిట్‌లో పాల్గొనడం ద్వారా, భారత్ ఆర్థిక సామర్థ్యాలను హైలైట్ చేయడంతో పాటు, కెనడాతో సంబంధాలను మెరుగుపరచడానికి దోహదపడవచ్చు.
కెనడా-భారత్ సంబంధాలు గతంలో హర్దీప్ సింగ్ నిజ్జర్ హత్య కేసు వల్ల తీవ్రంగా దెబ్బతిన్నాయి. కెనడా పోలీసులు ఈ హత్యలో భారత ప్రభుత్వం ఉన్నత స్థాయి పాత్ర ఉందని ఆరోపించారు, దీనిని భారత్ తీవ్రంగా ఖండించింది. నలుగురు భారతీయులపై ఈ కేసులో నేరారోపణలు మోపబడ్డాయి, అయితే ఈ ఆరోపణలపై చట్టపరమైన ప్రక్రియ కొనసాగుతోంది. కార్నీ, ఈ కేసు గురించి వ్యాఖ్యానించడానికి నిరాకరిస్తూ, చట్టపరమైన ప్రక్రియలపై వ్యాఖ్యానించడం సరికాదు అని అన్నారు. అయితే, ఆయన ఈ ఆహ్వానం వెనుక, రెండు దేశాల మధ్య కొనసాగుతున్న చట్టాల విషయంలో చర్చలు.. భద్రతా సమస్యలపై చర్చలు ఉన్నాయని పేర్కొన్నారు. ఈ ఆహ్వానం కెనడాలోని సిఖ్ సంఘం నుంచి తీవ్ర విమర్శలను ఎదుర్కొంది. వరల్డ్ సిఖ్ ఆర్గనైజేషన్ ఆఫ్ కెనడా, ఈ ఆహ్వానాన్ని కెనడియన్ విలువలకు ద్రోహం చేసినట్టు అని, నిజ్జర్ హత్య జరిగిన రెండవ వార్షికోత్సవ సమయంలో ఈ ఆహ్వానం ఆశ్చర్యకరమని వ్యాఖ్యానించింది. సిఖ్ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ కెనడా దీనిని తీవ్ర అవమానం అని పేర్కొంది. ఈ విమర్శలు ఉన్నప్పటికీ, కార్నీ ఈ ఆహ్వానం ద్వారా ద్వైపాక్షిక సంబంధాలను బలోపేతం చేయాలనే ఉద్దేశంతో ముందుకు సాగుతున్నారు.
ఈ జీ7 సమ్మిట్‌లో భారత్‌కు ఆహ్వానం రావడం ద్వైపాక్షిక, అంతర్జాతీయ స్థాయిలో లాభాలను తెచ్చిపెట్టవచ్చు. మొదట, భారత్ ఆర్థిక, వ్యూహాత్మక ప్రాముఖ్యతను ప్రపంచ వేదికపై హైలైట్ చేసే అవకాశం లభిస్తుంది. భారత్ ప్రపంచంలో ఐదవ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థగా, సరఫరా గొలుసుల్లో కీలక భాగస్వామిగా ఉంది. ఈ సమ్మిట్‌లో ఆర్థిక స్థిరత్వం, డిజిటల్ పరివర్తన, అంతర్జాతీయ శాంతి వంటి అంశాలపై చర్చలు జరుగుతాయి, ఇందులో భారత్ తన దృక్కోణాన్ని పంచుకోవచ్చు. రెండవది, కెనడాతో సంబంధాలు మెరుగుపడటం వల్ల వాణిజ్య, సాంకేతిక రంగాల్లో సహకారం పెరిగే అవకాశం ఉంది. కెనడా, అమెరికాతో వాణిజ్య యుద్ధాల నుంచి తన వాణిజ్యాన్ని వేరుపర్చాలని చూస్తోంది, ఇందులో భారత్ కీలక భాగస్వామిగా మారవచ్చు. మూడవది, ఈ సమ్మిట్ ద్వైపాక్షిక సంబంధాలను పునరుద్ధరించడానికి, గత వివాదాలను పరిష్కరించడానికి ఒక వేదికగా పనిచేయవచ్చు. భారత్, కెనడా మధ్య రాయబారుల మార్పిడి, దౌత్యపరమైన సంబంధాల పునరుద్ధరణకు ఈ సమ్మిట్ దోహదపడవచ్చు. అయితే, కెనడాలోని సిఖ్ సంఘం నుంచి వచ్చే వ్యతిరేకత, నిజ్జర్ కేసు వంటి సున్నితమైన అంశాలు ఈ ప్రక్రియను సవాలుగా మార్చవచ్చు. ఈ సమ్మిట్‌లో మోదీ, కార్నీ మధ్య జరిగే ద్వైపాక్షిక చర్చలు ఈ సమస్యలను పరిష్కరించడంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి.
ఈ ఆహ్వానం కెనడా-భారత్ సంబంధాల్లో కొత్త అధ్యాయాన్ని ప్రారంభించవచ్చు. గతంలో ట్రూడో ప్రభుత్వం భారత్‌పై చేసిన ఆరోపణలు, దౌత్యపరమైన ఉద్రిక్తతలు రెండు దేశాల మధ్య దూరాన్ని పెంచాయి. కార్నీ, తన నాయకత్వంలో పరస్పర గౌరవం ఆధారంగా సంబంధాలను మెరుగుపరచాలని భావిస్తున్నారు. ఈ ఆహ్వానం ద్వారా, కెనడా తన ఇండో-పసిఫిక్ వ్యూహంలో భారత్‌ను కీలక భాగస్వామిగా చూస్తోంది. భారత్‌కు ఈ సమ్మిట్ ద్వారా అంతర్జాతీయ వాణిజ్యం, సాంకేతిక రంగంలో సహకారం, భద్రతా అంశాలపై చర్చల్లో పాల్గొనే అవకాశం లభిస్తుంది. అయితే, నిజ్జర్ కేసు వంటి సున్నితమైన అంశాలు ఈ సంబంధాల పునరుద్ధరణలో అడ్డంకులుగా మారవచ్చు. ఈ సమ్మిట్ ఫలితాలు, మోదీ-కార్నీ చర్చలు రాబోయే రోజుల్లో రెండు దేశాల సంబంధాలను ఎలా ఆకృతి చేస్తాయనేది ఆసక్తికరంగా ఉంది.