Key bills in Parliament Law: పార్లమెంటులో కేంద్రం ప్రవేశపెట్టిన ప్రతినిధి అర్హత చట్టం రాజకీయ వర్గాల్లో సంచలనం సృష్టించింది. 30 రోజులకు మించి జైలు శిక్ష అనుభవించిన ఎంపీ, ఎమ్మెల్యే, ముఖ్యమంత్రి లేదా మంత్రి వంటి ప్రజాప్రతినిధుల పదవి రద్దు చేసే ఈ బిల్లు తీవ్ర చర్చనీయాంశమైంది. ఈ బిల్లు ఎందుకు తెచ్చారు? దీని వెనుక ఉద్దేశం ఏమిటి? ఈ బిల్లుతో ఎవరికి నష్టం? ప్రతిపక్షాలు ఎందుకు ఈ బిల్లును వ్యతిరేకిస్తున్నాయి? దేశంలో నేర చరిత్ర కలిగిన నాయకులు ఎంతమంది ఉన్నారు?
తప్పు చేసి జైలుకు వెళ్లి 30 రోజులు శిక్ష అనుభవిస్తే.. సీఎం అయినా, పీఎం అయినా తేడా లేదు. వారి పదవిని కోల్పోవాల్సిందే. ఇదే కేంద్రం తీసుకురావాలని అనుకుంటున్న కొత్త ప్రతినిధి అర్హత చట్టం. దీని ప్రకారం, ఎంపీ, ఎమ్మెల్యే, ముఖ్యమంత్రి, కేంద్రం లేదా రాష్ట్రానికి చెందిన మంత్రి వంటి ప్రజాప్రతినిధి 30 రోజులకు మించి జైలు శిక్ష అనుభవిస్తే, వారి పదవి తక్షణమే రద్దవుతుంది. ప్రస్తుతం, ప్రజాప్రతినిధుల చట్టం 1951లోని సెక్షన్ 8 ప్రకారం, రెండేళ్లు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ శిక్ష విధించబడిన వారు మాత్రమే అనర్హత విధించబడతారు. కొత్త బిల్లు ఈ నిబంధనను కఠినతరం చేస్తూ, నేర ఆరోపణలతో జైల్లో ఉన్నవారిని కూడా పదవి నుంచి తొలగించేలా చేస్తుంది. ఈ బిల్లు నేర ఆరోపణలు ఎదుర్కొంటున్న నాయకులపై విచారణ పూర్తయ్యేలోపే చర్యలు తీసుకునే అవకాశాన్ని కల్పిస్తుంది, ఇది రాజకీయ నాయకులకు కొత్త సవాలుగా మారింది. ఈ చట్టం ద్వారా, నేర ఆరోపణలతో జైలు శిక్ష అనుభవిస్తున్నవారు ఎన్నికల్లో పోటీ చేయడం, పదవుల్లో కొనసాగడం నిషేధించబడుతుంది.
రాజకీయ నాయకులపై పెరిగిపోతున్న నేర ఆరోపణలను అరికట్టడం, పాలనలో నైతికతను, పారదర్శకతను పెంచడం ఈ బిల్లు ఉద్దేశం. గత రెండు దశాబ్దాలుగా నేర చరిత్ర కలిగిన నాయకులు ఎన్నికల్లో పోటీ చేయడం, పదవుల్లో కొనసాగడం ప్రజాస్వామ్యంపై ప్రజల విశ్వాసాన్ని దెబ్బతీసింది. అవినీతి, హత్యలు, దోపిడీ, దౌర్జన్యం వంటి తీవ్రమైన నేర ఆరోపణలు ఎదుర్కొంటున్న నాయకులు ప్రజాప్రతినిధులుగా కొనసాగడం విమర్శలకు దారితీసింది. ఈ బిల్లు ద్వారా నేర ఆరోపణలతో జైలు శిక్ష అనుభవిస్తున్న వారిని పదవుల నుంచి తొలగించడం ద్వారా రాజకీయ వ్యవస్థలో స్వచ్ఛతను తీసుకురావాలని కేంద్రం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. అదే సమయంలో, ఈ చట్టం రాజకీయ నాయకులపై న్యాయపరమైన ఒత్తిడిని పెంచి, ప్రజల్లో పాలనపై నమ్మకాన్ని పెంచే ప్రయత్నంగా చూడవచ్చు. ఈ బిల్లు రాజకీయ నాయకుల జవాబుదారీతనాన్ని పెంచడంతో పాటు, నేర చరిత్ర ఉన్నవారి ప్రభావాన్ని తగ్గించడానికి ఒక వేదికగా పనిచేయవచ్చని కేంద్రం భావిస్తోంది.
లోక్‌సభలో ఈ బిల్లు ప్రవేశపెట్టినప్పుడు, పార్లమెంటులో తీవ్ర చర్చ జరిగింది. ప్రతిపక్షాలు ముఖ్యంగా కాంగ్రెస్, తృణమూల్ కాంగ్రెస్, సమాజ్‌వాదీ పార్టీ, డీఎంకే ఈ బిల్లును రాజకీయ దురుద్దేశంతో తెచ్చినట్లు విమర్శించాయి. ఈ బిల్లు దుర్వినియోగమై, ప్రతిపక్ష నాయకులను లక్ష్యంగా చేసుకునే అవకాశం ఉందని వారు ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. తప్పుడు కేసులతో నాయకులను జైల్లో పెట్టి, వారిని పదవుల నుంచి తొలగించేందుకు ఈ చట్టం ఆయుధంగా మారవచ్చని ప్రతిపక్షాలు హెచ్చరించాయి. కాంగ్రెస్ నేత రాహుల్ గాంధీ ఈ బిల్లు ప్రజాస్వామ్య విలువలను బలహీనపరిచే ప్రమాదం ఉందని.., రాజకీయ ప్రతీకారానికి ఉపయోగపడవచ్చు అని అన్నారు. బీజేపీ మాత్రం పాలనలో స్వచ్ఛత, నైతికతను పెంచడానికి ఈ బిల్లు అవసరం అని వాదించింది. ప్రతిపక్షాలు ఈ బిల్లును పార్లమెంటరీ కమిటీకి పంపాలని డిమాండ్ చేస్తూ, దాని సంభావ్య దుర్వినియోగ అంశాలపై సమగ్ర చర్చ అవసరమని నొక్కిచెప్పాయి.
లోక్‌సభలో ఈ బిల్లు ప్రవేశపెట్టిన సమయంలో ప్రతిపక్షాలు తీవ్ర నిరసనలు తెలిపాయి,ఈ బిల్లు రాజకీయ ప్రతీకారానికి దుర్వినియోగమయ్యే అవకాశం ఉందని విపక్షాలు అంటున్నాయి. సాక్ష్యాధారాలు లేకుండా, విచారణ పూర్తి కాకముందే నాయకులను జైల్లో పెట్టడం ద్వారా వారిని అనర్హులుగా చేయవచ్చు ఆరోపిస్తున్నారు. న్యాయవ్యవస్థ దోషిగా తీర్పు ఇవ్వకముందే పదవి తొలగించడం రాజ్యాంగ హక్కులను ఉల్లంఘించడమే అని అభిప్రాయపడుతున్నారు. ఈ బిల్లు ద్వారా కేంద్రం ప్రతిపక్ష నాయకులను లక్ష్యంగా చేసుకుని, వారిని రాజకీయంగా బలహీనపరిచే అవకాశం ఉందని సమాజ్‌వాదీ పార్టీ ఆందోళన వ్యక్తం చేసింది. ప్రతిపక్షాలు ఈ బిల్లును పార్లమెంటరీ కమిటీకి పంపి, సమగ్ర చర్చ జరపాలని, దాని లోపాలను సరిదిద్దాలని డిమాండ్ చేశాయి.
ఎసోసియేషన్ ఫర్ డెమోక్రటిక్ రిఫార్మ్స్ 2024 నివేదిక ప్రకారం, భారత రాజకీయ వ్యవస్థలో నేర చరిత్ర కలిగిన నాయకుల సంఖ్య ఎక్కువగానే ఉంది. లోక్‌సభలో 543 మంది ఎంపీలలో 233 మంది అంటే 43 శాతం కేసులను ఎదుర్కొంటున్నారు, వీరిలో 159 మందిపై హత్య, అత్యాచారం, అవినీతి వంటి తీవ్రమైన నేర ఆరోపణలు ఉన్నాయి. ప్రస్తుత కేంద్ర మంత్రివర్గంలో 42% మంది మంత్రులపై క్రిమినల్ కేసులు పెండింగ్‌లో ఉన్నాయి. రాష్ట్రాల్లోనూ పరిస్థితి భిన్నంగా లేదు. బిహార్, ఉత్తరప్రదేశ్, ఆంధ్రప్రదేశ్, తమిళనాడు, మహారాష్ట్ర వంటి రాష్ట్రాల్లోని ఎమ్మెల్యేలు, మంత్రులపై వివిధ నేర ఆరోపణలు ఉన్నాయి. బిహార్‌లో 60%కి పైగా ఎమ్మెల్యేలపై నేర కేసులు ఉన్నాయని నివేదిక తెలిపింది.
భారత చరిత్రలో ఆరు నెలలకు మించి జైలు శిక్ష అనుభవించిన ముఖ్యమంత్రులు చాలామంది ఉన్నారు. లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ 1997లో ఫోడర్ కుంభకోణం కేసులో, 2013లో మళ్లీ ఐదేళ్ల శిక్షతో జైలు యాత్ర చేశారు. జయలలితా 2014లో అక్రమాస్తుల కేసులో నాలుగేళ్ల శిక్షతో జైల్లో ఉన్నారు. అరవింద్ కేజ్రీవాల్ 2024లో ఢిల్లీ లిక్కర్ స్కామ్ కేసులో ఆరు నెలలకు మించి జైలు శిక్ష అనుభవించారు. ఒమర్ అబ్దుల్లా 2019లో పబ్లిక్ సేఫ్టీ యాక్ట్ కింద ఏడు నెలలు గృహ నిర్బంధంలో ఉన్నారు, అయితే ఇది సాంకేతికంగా జైలు శిక్ష కాదు. ఇటీవల ఆంధ్రప్రదేశ్ మాజీ ముఖ్యమంత్రి వై.ఎస్. జగన్‌మోహన్ రెడ్డి అక్రమాస్తుల కేసులో 16 నెలలు జైల్లో ఉన్నారు, అయితే ఆయన అప్పట్లో ముఖ్యమంత్రిగా లేరు. ఈ ఉదాహరణలు రాజకీయ నాయకులపై నేర కేసుల ప్రభావాన్ని, జైలు శిక్షల పరిణామాలను స్పష్టం చేస్తాయి. Key bills in Parliament Law.
ఈ బిల్లు రాజకీయాల్లో స్వచ్ఛత, నైతికతను పెంచే లక్ష్యంతో రూపొందించబడింది. నేర చరిత్ర కలిగిన వ్యక్తులు పదవుల్లో కొనసాగడం, ఎన్నికల్లో పోటీ చేయడం తగ్గించడం ద్వారా ప్రజల్లో పాలనపై విశ్వాసం పెరుగుతుంది. ఈ చట్టం రాజకీయ నాయకుల జవాబుదారీతనాన్ని పెంచడంతో పాటు, నేర ఆరోపణలతో ఉన్నవారి ప్రభావాన్ని తగ్గించడానికి ఒక సాధనంగా పనిచేయవచ్చు. అయితే, ఈ బిల్లు దుర్వినియోగమై, రాజకీయ ప్రతీకారానికి ఉపయోగపడే ప్రమాదం ఉందని విశ్లేషకులు హెచ్చరిస్తున్నారు. ఈ చట్టం నిష్పాక్షికంగా అమలు కావాలంటే, న్యాయవ్యవస్థ, ఎన్నికల సంఘం బలమైన పర్యవేక్షణ అవసరం. ఈ బిల్లు ఆమోదం పొందితే, రాజకీయ వ్యవస్థలో కొత్త శకం ప్రారంభమవుతుంది, కానీ దాని అమలు సవాళ్లు, రాజకీయ ఒత్తిళ్లు కీలకం. ఈ చట్టం రాజకీయ నాయకులపై నేర కేసుల విచారణ ప్రక్రియలను వేగవంతం చేయవచ్చు, అదే సమయంలో తప్పుడు కేసుల ద్వారా దుర్వినియోగం కాకుండా చూడటం న్యాయవ్యవస్థ బాధ్యతగా మారనుంది.
Join with us: https://whatsapp.com/channel/0029VarK7kPHAdNW7c2XLY2q